Alle grenzen voorbij

Hoe het nieuwe design van een gebouw transparantie en openheid kan bevorderen

Het creëren van een gevoel van saamhorigheid hoeft niet moeilijk te zijn. Er zijn veel gedeelde belangen binnen een bedrijf, je moet gewoon weten waar je ze kan vinden. Hoewel het nieuwe design van een gebouw transparantie en openheid kan bevorderen, is samenwerken iets dat je overal kan doen.

Brainstorming kan het beste plaatsvinden in een relaxte atmosfeer.
Brainstorming kan het beste plaatsvinden in een relaxte atmosfeer.

Wanneer Bianca Kalkman haar klanten een rondleiding door het gebouw geeft, kan ze er niet omheen dat iedereen onder de indruk is. "Ik wou dat ik hier werkte!" – is een zin die Bianca Kalkman, die bij Marketing and Sales Support werkt in de Vision Care-businessgroep in Breda, vaak hoort van bezoekers. Het verbaast haar niet dat mensen op deze manier reageren. Hoge glazen vensters en brede gangen vol planten zorgen ervoor dat de nieuwe ZEISS locatie Bond Park licht en ruim aanvoelt, een weerspiegeling van een open bedrijfscultuur.

Comfortabele stoelen nodigen mensen uit om samen te gaan zitten of om ongestoord te lezen. Drie van onze collega's zijn gaan zitten om een vergadering te houden in een hoek die ontworpen is als Amerikaans wegrestaurant. Medewerkers kunnen kiezen om in verschillende delen van het gebouw te werken.

Het gevoel dat je krijgt op deze nieuwe locatie is duidelijk: iedereen die hier werkt moet zich thuis voelen en lol kunnen maken, zich laten inspireren, en hun expertise delen met collega's. Op deze manier kan iedereen zich volledig inzetten. Het kantoor is een productieve hangplek geworden. Dit is de nieuwe manier van werken bij ZEISS, en ZEISS is al sinds 2017 in Breda gevestigd. Silicon Valley is de eerste plek waar mensen naar kijken als ze hun werkcultuur opnieuw willen ontwerpen. 

Daar is alles anders doen dan anderen een gegeven. En natuurlijk hebben zij die verantwoordelijk waren voor het nieuwe design van de ZEISS locatie bij Bond Park zich laten inspireren door de ervaringen van Google, Facebook en vergelijkbare bedrijven.

Zij hebben rigide structuren afgebroken om een nieuwe cultuur van communicatie en teamwork aan te moedigen. Het plan is dat medewerkers en klanten in gelijke mate profiteren van dit gedurfde concept.

En dat doen ze ook. Alle ZEISS businessgroepen zijn hier gevestigd binnen het kantoor dat een oppervlak van 1.000 vierkante meter heeft. Bij het Experience Center, kunnen klanten meteen de expertise zien die achter het ZEISS merk schuilgaat. Niemand heeft een vaste plek en apart zitten van businessgroepen is nu iets van het verleden. Ongeacht hun rol, bepaalt elke medewerker waar hij of zij wil werken en met wie hij of zij graag samen wil zitten; dit kan staand, zittend, met of zonder muziek, alleen of als deel van een team zijn.

"We willen een dialoog aanmoedigen tussen de medewerkers en vertrouwen bevorderen", zegt Neil Morrison, Head of Communications voor de Benelux. "Maar er zijn ook genoeg plekken waar medewerkers een tijdje alleen kunnen werken." Dit is ook een van de redenen dat medewerkers gevraagd wordt om niet te eten bij de werkplekken. "Als iemand honger heeft, kunnen ze naar de keuken gaan", zegt Morrison terwijl hij naar zijn zesde 'bureau' van de dag gaat. "De focus ligt op beweging en communicatie." Dat heeft ook een positief effect op de publieke perceptie, want, legt Managing Director Stefan Claes uit, "De dynamische werkomgeving maakt ons aantrekkelijker voor potentiële medewerkers." En in het nieuwe Experience Center, kunnen klanten en bezoekers het merk ZEISS in al zijn facetten ervaren. "Het aantal bezoekers is veel hoger dan we ooit hadden verwacht."

Elke medewerker kiest waar en met wie hij of zij wil werken.
Elke medewerker kiest waar en met wie hij of zij wil werken.
Geen silomentaliteit meer

Het idee van de ontwerpers is zeer snel een realiteit geworden. Net zoals veel van haar collega's heeft Jordana Werner, Team Leader voor de Benelux Sales Administration, geobserveerd hoe de nieuwe opzet medewerkers van verschillende businessgroepen samen heeft gebracht. "Tijdens de lunch zie ik steeds meer mensen samen een gesprek aangaan om elkaar te leren kennen. Dit gebeurde eerder niet op die manier", zegt Werner. Zij twijfelt er niet aan dat het aanmoedigen van flexibiliteit en communicatie direct de sfeer verbetert: "Bond Park geeft je gewoon een goed humeur. Zodra ik het gebouw binnenloop, zit ik vol energie." Morrison is met name tevreden over het feit dat zijn collega's deze aanpak goedkeuren. High fives in de gang maken hier deel uit van een normale werkdag. "We hebben het allemaal precies goed aangepakt." Bianca Kalkman vat het samen: "Je voelt je hier onderdeel van één groot team." In alle eerlijkheid was dit niet altijd het geval bij ZEISS. Er was maar een beperkte bereidheid om grensoverschrijdend samen te werken met verschillende eenheden en landen. "Uiteindelijk", zegt een manager van ZEISS, "was iedere businessgroep vooral met zijn eigenbelang bezig."

Als iemand honger heeft, kunnen ze naar de keuken gaan

Voor een lange tijd waren er maar weinig mensen bezig met hoe overkoepelende samenwerking tot meer winst voor ZEISS als geheel zou kunnen leiden. Dit soort van silomentaliteit, die nog steeds in de organisatie verankerd is, maakt het moeilijk om samen te werken. Ook omdat het ondertussen een onderdeel van de cultuur is geworden: ZEISS medewerkers definiëren zichzelf in termen van hun businessgroep. Eerder hadden groepen hun eigen shirts met de naam van de eenheid erop, en er zijn vandaag de dag nog steeds tafelvoetbaltafels in de gangen waar de namen van eenheden op staan. Te weinig zie je het team weergegeven dat echt van belang is: Team ZEISS. De Raad van Bestuur erkent dat dit moet veranderen. Een van de doelstellingen van de ZEISS Agenda 2020 is daarom om de silomentaliteit af te breken; zowel op organisatie- en cultureel niveau.

Een pauze met collega's gebruiken om het hoofd te legen.
Doe het gewoon

Strategische richtlijnen zijn moeilijk om te implementeren als medewerkers deze niet ondersteunen. Maar in dit geval laat de meest recente medewerkersenquête zien dat het management en de medewerkers het eens zijn met elkaar: maar de helft van de medewerkers vindt dat ZEISS constructief samenwerkt over de afdelingsgrenzen – dit is een laag getal voor een mondiaal actief bedrijf. In deze vaststelling zit echter ook de wens om te veranderen verborgen. En deze wens is waardevoller dan eventuele richtlijnen van de Raad van Bestuur of andere werkinstructies. Herbert Lettenbauers groep is een goed voorbeeld van hoe medewerkers al samenwerken.

Lettenbauer is hoofd van het Global Software Network voor de Industrial Metrology businessgroep en werkt nu al jaren samen met zijn collega's van de businessgroepen Microscopy (MIC) en Medical Technology (MED), op informele en ongecompliceerde manieren. Het begon toevallig, rond 2012: Lettenbauer en Falk Hartwig, Site Head voor MED in München, leerden elkaar kennen tijdens een managementvergadering; ze mochten elkaar meteen en gingen samen uit eten. "En als je mekaar op die manier ontmoet, vraag je elkaar natuurlijk: 'Hee, hoe dit jouw team dit of dat?'" herinnert Lettenbauer zich. Ze besloten om regelmatig een vergadering te houden; elke twee maanden ongeveer. Corné van Sommeren, Head of Technology Center Software & Digital Solutions voor MIC, voegde zich in 2016 bij de groep.

In eerste instantie wisselden ze vooral kennis uit. "Iedere persoon weet wel iets over het een of ander, maar samen weten we een stuk meer", zegt hij. "Of een collega vertelt je over een oplossing die ze ontdekt hebben, en je weet het meteen: dit zou voor ons ook heel goed werken."

Dit werkt met name goed bij software: code is uitwisselbaar en technische problemen zijn overal hetzelfde. Bij andere, meer productgerelateerde gebieden is het soms lastiger om gezamenlijke onderwerpen te vinden. Zonnebrillen en halfgeleiders hebben weinig met elkaar te maken. Maar zelfs als het niet vanzelfsprekend is, kan je nog steeds op zoek gaan naar gelijkenissen. Mogelijkheden om samen te werken zijn overal. Tegelijkertijd bespreken de drie hoofden van software-afdelingen meer dan alleen IT: managementonderwerpen, processen – "een uitwisseling die werkzaam is op alle niveaus", zegt Lettenbauer.

Zelfs strategische onderwerpen. Wanneer de verschillende gebieden beter met elkaar in contact zijn, kunnen ze elkaar op een meer gerichte manier ondersteunen. Toen IMT bijvoorbeeld geïnteresseerd werd in softwareontwikkelingen in India, hoefde Lettenbauer niet helemaal van nul te beginnen – "Ik kon mijn ervaringen direct met hem delen", zegt Hartwig, "dat sprak voor zich. We kunnen elkaar altijd bellen en iemand aan de andere treffen die klaar is om te luisteren, zeker als het stressvol wordt." Fusies en overnames zijn een ander voorbeeld. Zelfs wanneer elke businessgroep op zoek is naar mogelijkheden om uit te breiden, informeren ze elkaar over interessante kandidaten in een informele en ongecompliceerde manier, volgens Hartwig.

Vanaf januari 2019 werd het huidige Head of Communications in de Benelux, Neil Morisson, Regional Marketing Manager of Research Microscopy Solutions (RMS) bij SSC Southeast Asia, gebaseerd in Singapore. Bianca Kalkman, voormalige Marketing Specialist bij Vision Care, volgde Neil Morrison op als Head of Communication in de Benelux.

Meer artikelen

Dit zou u kunnen interesseren

Deel deze pagina